Down sendromlu çocukların sağlıklı bir yaşam sürdürebilmesi için öneriler!
Down sendromlu birçok insan, genel popülasyondan daha düşük bağışıklığa sahiptir. Bu, özellikle erken ve ileri yaşlarda, soğuk algınlığı ve diğer enfeksiyonlar gibi yaygın tıbbi rahatsızlıkların daha ciddi sağlık sorunlarına dönüşmemesi için derhal ilgilenilmesini sağlamak için ekstra özen gösterilmesi gerekebileceği anlamına gelir.
Yazıyı Sosyal Medyada Paylaş
Down sendromlu kişilerde daha yaygın olan bir dizi önemli sağlık ve tıbbi sorun vardır. Geçmişte, Down sendromuyla ilişkili tıbbi durumlar, yaşam süresinin azalmasından sorumluydu. Günümüzde cerrahi ve tıbbi tedavilerdeki ilerlemeler, Down sendromlu birçok insanın diğerlerinden daha fazla devam eden sağlık sorunlarına sahip olmayacağı anlamına geliyor.
Down sendromlu bebeklerin kalp kusurlarına, gastrointestinal sistem sorunlarına ve özellikle kalça eklemi olmak üzere gevşek (gevşek) eklemlere sahip olma olasılığı daha yüksektir.
Down sendromlu birçok insan, genel popülasyondan daha düşük bağışıklığa sahiptir. Bu, özellikle erken ve ileri yaşlarda, soğuk algınlığı ve diğer enfeksiyonlar gibi yaygın tıbbi rahatsızlıkların daha ciddi sağlık sorunlarına dönüşmemesi için derhal ilgilenilmesini sağlamak için ekstra özen gösterilmesi gerekebileceği anlamına gelir. Antibiyotikler, pnömoni veya gastroenterit gibi ciddi yan etki riskini önleyebilir.
Down sendromlu bebeğiniz kalp sorunu ile doğduysa
Down sendromlu bebeklerin büyük bir yüzdesi doğuştan kalp kusuru ile doğar. Bu kalbin yapısıyla ilgili bir sorundur. Down sendromlu kişilerde en yaygın doğuştan kalp kusuru, atriyoventriküler septal kusurdur (birden fazla delik olmasına rağmen, genellikle ‘kalpte delik’ olarak adlandırılır).
Bebekler doğumda kalp problemleri açısından kontrol edilir ve daha sonra altı haftalıkken tekrar muayene edilir. Bir kalp kusurunun ciddiyeti genellikle kanın vücutta akış şeklini ne kadar etkilediğine bağlıdır. Bazı durumlarda, kalp kusurları sorun yaratmaz ve sonunda kendi kendine iyileşir. Bununla birlikte, daha yaygın olarak, kalp ameliyatı gereklidir.
Bebeğiniz bir kalp sorunu ile doğduysa:
- Hafif formlar çok az soruna neden olacak ve kendi kendini düzeltecektir.
- Bebeğinizin doğumunun ilk birkaç ayında daha karmaşık kalp problemleri ameliyat edilecektir.
- Sadece daha ciddi vakalar ameliyat edilemez ve bebeğinizin ömrünü kısaltır.
Gastrointestinal sorunlar
Down sendromlu bazı bebekler mide ve gastrointestinal sistemi etkileyen koşullarla doğarlar. Bu koşullardan bazıları doğumda belirgindir ve hemen ameliyat gerektirebilir. Diğerleri beslenme güçlüğü nedeniyle alınır.
Down sendromlu bebeklerin nispeten yüksek bir oranı ilk günlerde reflüye sahiptir. Down sendromlu kişilerde kabızlık da yaygındır. Bu, mide kaslarındaki düşük kas tonusu ile daha da kötüleştirilebilir.
Down sendromlu kişilerin, glüten intoleransı olan çölyak hastalığına yakalanma olasılığı genel popülasyondan daha fazladır. Bunun için rutin kan testleri kullanılır ve çölyak hastalığından şüpheleniliyorsa tanıyı doğrulamak için ince bağırsaktan biyopsi alınır. Tedavi, ömür boyu glutensiz bir diyettir. Toplumdaki pek çok insan çölyak hastasıdır ve günümüzde çoğu Avustralya süpermarketinde çok çeşitli glütensiz ürünler mevcuttur.
Down sendromu ve tiroid koşulları
Aşırı aktif veya az aktif tiroid bezi, hormon dengesizliklerinden veya eksikliklerinden kaynaklanır. Tedavi edilmezse, fiziksel ve zihinsel sağlığı etkileyebilir. Down sendromlu kişilerde en sık görülen durum, hipotiroidizm olarak bilinen düşük aktif tiroiddir. Bu durumun belirtileri şunlardır:
- Letarji
- Konsantrasyon eksikliği
- Kilo almak
- Kuru kaba cilt
- hafıza bozukluğu
- Soğuk intoleransı.
Down sendromlu yeni doğan bebekler tiroid koşulları için test edilir. Başlangıç kademeli olduğundan, yaşam boyunca en az iki yılda bir sürekli tarama yapılmalıdır. Tedavi, tablet şeklinde bir tiroid takviyesidir.
Down sendromu ve lösemi
Down sendromlu çocuklarda lösemi genel popülasyona göre daha sık görülürken, Down sendromlu her 100 çocuktan sadece 1’inde hastalık gelişir. Başlangıç genellikle bir ila dört yaş arasındadır. Down sendromlu yenidoğanlarda, lösemi ile ilişkili kan ve kemik iliğinde meydana gelen değişikliklerin ortaya çıktığı, ancak daha sonra tedavi olmaksızın tekrar kaybolduğu geçici löseminin özel bir formu ortaya çıkabilir.
Üst solunum yolları
Down sendromlu çocuklar nispeten dar burun pasajlarına sahip olma eğilimindedir. Sonuç olarak, bazı çocuklar, özellikle erken çocukluk döneminde ve oyun grubuna başlama, okul öncesi veya ilkokul gibi diğer çocuklarla karışmanın arttığı zamanlarda diğer çocuklara göre öksürük ve soğuk algınlığına daha yatkın olabilir. Yaşlı insanlar ayrıca kronik solunum rahatsızlıklarına daha duyarlıdır.
Bazen üst hava yolu tıkanıklığı uyku düzeninin bozulmasına ve bunun sonucunda yorgunluk, stres ve davranış sorunlarına yol açabilir. Uyku apnesi, uyku düzenlerini inceleyerek tanımlanabilir. Tedavi bademciklerin ve adenoidlerin çıkarılmasını içerebilir.
Down sendromu ve kulaklar
Down sendromlu çocuklar genel popülasyondan daha dar östaki borularına sahip olma eğilimindedir. Östaki boruları, kulağın orta kulaktan sıvıyı boşaltan kısmıdır.
Dar Östaki boruları, sıvının kolayca boşaltılamayacağı anlamına gelebilir ve bu da kulak enfeksiyonlarına ve işitme kaybına neden olan tıkanıklıklara yol açabilir. Tıkalı östaki boruları da ‘yapışkan kulak’ adı verilen bir duruma dönüşebilir. Çocuk büyüdükçe ve tüpler doğal olarak genişledikçe yapışkan kulak genellikle kendiliğinden temizlenir. Bununla birlikte, sorun çocukluk boyunca tekrarlayabilir. Kalıcı bir sorun haline gelirse, kulak içine sıvının akmasını sağlayan ‘grometler’ adı verilen küçük plastik tüpler yerleştirmek için ameliyatla tedavi edilebilir.
Down sendromlu kişiler için işitme kaybı geçmişte önemli bir sağlık sorunu olmuştur. Bu kısmen erken yaşamda tedavi edilmemiş kulak sorunlarından kaynaklanıyordu. Daha tutarlı izleme ile bugün daha az sorun var. İşitme, yaşam boyunca en az iki yılda bir izlenmelidir. Down sendromlu kişiler, genel popülasyonda olduğu gibi, yaşlanmayla birlikte bir dereceye kadar işitme kaybı yaşarlar.
Down sendromu ve gözler
Görme kusurları yaygındır ancak düzeltilebilir ve Down sendromlu kişilerin görmeleri yaşamları boyunca düzenli olarak kontrol edilmelidir. Hem uzun hem de kısa görüşlülük genel popülasyondan daha yaygındır. Yaşlanmayla birlikte görüşte bir düşüş, genel popülasyondakiyle aynı oranda gerçekleşir.
Daha yaygın olarak ortaya çıkan diğer koşullar şunlardır:
- şaşılıklar
- Nistagmus – gözün görmeyi bulanıklaştıran istemsiz hareketleri
- Katarakt – gözün içindeki merceğin bulanıklaşması
- Keratokonus – kornea şekil değiştirdiği için görme bozulur.
Down sendromu ve dişler ve diş etleri
Down sendromlu çocukların süt dişleri diğer çocuklara göre daha geç ortaya çıkar ve onları daha uzun süre tutma eğilimindedir, bu da artan aşınma ve yıpranmaya neden olur. Yetişkin dişleri düzensiz aralıklı olabilir. Diş eti hastalığı Down sendromlu kişilerde daha sık görülür ve düzenli diş muayenesi yapılması tavsiye edilir. İyi bir ağız hijyeni sağlamak için sürekli ve özel eğitim gerekli olabilir.
Down sendromu ve cilt ve saç
Down sendromlu kişilerin çoğunda kuru cilt ve saç vardır ve buna bağlı tahriş, iltihaplanma ve enfeksiyon için rutin izleme yapılması tavsiye edilir. Ayrıca atopik dermatit, mantar ve maya enfeksiyonları, impetigo, egzama ve alopesi gibi bir dizi yaygın cilt ve saç bozukluğu olasılığı da artar.
Down sendromu ve büyüme
Down sendromlu insanlar diğerlerinden daha yavaş büyür. Genellikle boyları kısadır ve kısmen metabolik farklılıkların bir sonucu olarak kilo almaya eğilimli olabilirler. Genel sağlık ve bu eğilimle mücadele için fiziksel olarak aktif bir yaşam tarzı önerilmektedir.
Boyun problemleri
Çocukların küçük bir azınlığında, atlanto-aksiyel eklemin hareketliliği artmıştır. Bu, iki boyun kemiğini doğrudan kafatasının altında birleştiren eklemdir (atlas ve eksen olarak bilinir). Bu durum, atlanto-eksenel kararsızlık olarak bilinir. Nadir durumlarda, bu, omuriliğin sıkışmasına neden olabilecek iki kemiğin yerinden çıkmasına neden olabilir. Bu genellikle yavaş yavaş meydana gelir, ancak aniden de ortaya çıkabilir.
Omurilik sıkışmasının belirtileri şunları içerir:
- Boyun ağrısı
- Kısıtlı boyun hareketi
- Yürümede kararsızlık
- Bağırsak ve mesane kontrolünde bozulma.
Down sendromu ve azalmış kas tonusu
Bebeğinizin kas tonusu azalmış olabilir (hipertoni). Kaslar şu yollarla güçlendirilebilir:
- Bebeğinizi egzersiz yapmak ve uyarmak
- Bebeğinizi taşıma ve gıdıklama
- Bebeğinizin oturma pozisyonuna geçmesine yardımcı olmak.
Bir fizyoterapist yardım ve yardım sağlayabilir. Egzersiz ayrıca bebeğinizin dolaşımının uyarılmasına yardımcı olacak ve göğüs enfeksiyonu riskini azaltacaktır.
Düşük kas tonusu, ayağın yapısı ile ilgili sorunlara, zayıf yürüyüşe ve hareketlilik sorunlarına yol açabilir. Bunlar, iyi destekleyici ayakkabılar ve ortezler kullanılarak düzeltilebilir.
Kas tonusu genellikle çocuk büyüdükçe iyileşir.
Azaltılmış ağrı ifadesi
Down sendromlu kişiler ağrıyı her zaman çok iyi lokalize edemezler ve aynı zamanda deneyimledikleri ağrının seviyesini açıkça ifade edemeyebilirler. Bir kişinin hissedebileceği rahatsızlığı hafife almamaya özen gösterilmelidir. Şikayet düzeyi, bir sağlık veya tıbbi sorunun ciddi yapısını yeterince yansıtmayabilir.